Catatan Hujung Kembara 40 | Menyerahkan Kepada Ahlinya Bukan Bermakna Anda Mengabaikan Akal

Kita memang disuruh menggunakan akal, tetapi bukan bermakna apabila timbul sesuatu yang akal kita tidak dapat mencapai maksudnya, kita disuruh menolaknya. Tidak bermakna apabila akal kita tidak mampu meraih maknanya, kita disuruh menghukum bahawa ia salah. Tidak bermakna apabila kita dalam keadaan itu bertindak menyerahkan kepada ahlinya, dianggap sebagai mengabaikan fungsi akal.

Barangkali perkara itu agak dalam, dan kalau cuba difaham dengan akal yang pendek, kita akan lemas. Dan apabila kita menarik diri dan menyerahkan kepada ahli yang reti merenanginya untuk memahaminya, perbuatan itu patut dan kita tidak digelar sebagai orang yang mensia-siakan fungsi akal. Kerana itu kita disuruh bersangka baik dengan ulamak, dan kita, dengan sebab kerana ilmu yang cetek tidak memahami dalamnya perbahasan, baiklah tidak terjun sama.

Pernah ada satu ketika saya kebetulan menemani kawan saya menemui Syeikh al-Muhaddits Muhammad Ibrahim al-Kattaanii sempat saya meminta wasiat untuk dia berikan kepada saya. Dia berpesan yang antaranya bermaksud, pelajarilah hadis, antara yang paling penting adalah Sohiihain, Riyaa-dhu s-Soolihiin, al-Azkar an-Nawawi dan Muwattok Maalik.

Sekali imbas, nasihat ini bererti belajar hadis, dan beliau menekankan 5 buah kitab yang diberikan keutamaan. Tetapi apabila saya mendengar wasiat dan nasihat ini, saya tidak memahaminya sekadar itu. Sebaliknya saya memahami bahawa dia di sebalik wasiat ini tersiratnya menyuruh supaya saya memperbaiki akhlak, kerana itu beliau mencadangkan kitab Riyaa-dhu s-Soolihiin, supaya saya menjejaki ahli solah dan memperbaiki amalan, kerana itu beliau mencadangkan al-Azkar, supaya saya mempelajari feqh mazhab Syafii dan menjejakinya bermula dari kitab hadis yang dihafal oleh al-Imam, iaitu Muwattok. Pesanannya berkenaan Sohiihain membawakan maksud bahawa supaya saya mempelajari hadis, bermula dari yang paling sohih.

Tetapi, adakah maksud ini terlintas di kepala sesiapa yang mendengarnya? Begitulah, itu tidak bermakna anda tidak menggunakan akal apabila mendengarnya. Begitu juga saya, barangkali maksud yang beliau hendak sampaikan lebih dalam daripada maksud lapis kedua yang saya fahami. Tetapi dari bertemunya, itulah yang saya rasakan ingin beliau sampaikan. Kerana setiap satu wasiat tersebut tepat mengenai batang hidung dan pintu hati saya.